Kelime anlamı sakinleştirmek olan sedasyon, tıpta çok sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Anestezi uzmanı tarafından uygulanan sedatif ilaçların derinliği ayarlanabilir iken, sedasyon işlemi sırasında uyku hali yaşanır. Diş tedavilerinden özellikle korkan kişiler için tercih edilerek uygulanan sedasyon, diş hekimi fobisi olanlar için kurtarıcı görevi görür. Hastaya sedasyon verildiğinde diş doktor fobisini yenmek çok daha kolay olduğundan, bu uyutma yöntemi diş tedavilerinin vazgeçilmez bir alternatifi olarak karşınıza çıkar. Sedasyon, diş çekimi öncesinde kullanılırken verilecek sedatif ilaç miktarı vücudunuzun anesteziye verdiği tepkiye, medikal alışkanlıklarınıza, sağlık durumunuza, yaşınıza ve yapılan işleme göre değişiklik gösterir. Bu anlamda 3 temel sedasyon seviyesi uygulanır. Bunlar şu şekilde sıralanır:
Minimal Sedasyon: Minimal sedasyon seviyesi, hastayı rahatlatırken hastanın bilinci açıktır. Dolayısıyla fiziksel ve sözlü uyarılara karşı yanıt verme durumu söz konusudur.
Orta Sedasyon: Orta sedasyon seviyesinde kişi kendini daha bir uyuşuk hisseder ve bazen işlem sırasında uykuya geçebilir. Bundan dolayı yapılan işlemi hatırlamayabilir. Sonrasında uyandırmak daha zorlayıcı olabilir. Diş hekiminin bu sedasyonu uygulayabilmesi için özel bir eğitime ihtiyacı vardır. Her diş hekimi orta sedasyonu kafasına göre uygulama yetkisine sahip değildir.
Derin Sedasyon: Derin sedasyonda her ne kadar bilinç tamamen kapalı olmasa bile uyandırılmak daha zorlayıcıdır. Orta seviye sedasyonda olduğu gibi hastanın sözlü ve fiziksel uyarılara herhangi bir tepki verebilmesi mümkün değildir. Yapılan işlem uyandırıldığında hasta tarafından hatırlanmaz. Derin sedasyon uygulaması için daha özel bir uzmanlık eğitimi gerektiğinden, yapılabilmesi için kliniğinde sıkı bir şekilde akreditasyondan geçmesi şarttır. Derin sedasyonu genellikle ağız ve çene cerrahisi söz konusu olduğunda alanında uzman diş hekimleri tercih eder.
Damar yolu acıkarak uygulanan sedasyon işlemi sırasında hastaya ilaç verilir. Bu sayede derin uykuda olan hasta buna rağmen söylenenleri anlayabilir ve verilen komutları uygularken bir sorun yaşamaz. Uygulama esnasında hastanın ağrı duyması engellenemese bile rahatlatması için bilinçli sedasyonun önemi büyüktür. Bu durum özellikle diş hekimi fobisi olan kişilerin hayatını kolaylaştırma konusunda işe yarar diş hekimi tedavisi sırasında kullanılan aletlerin sesinden korkan ve duymak istemeyen kişiler damar yoluyla sedasyon alarak rahatlar. Bu durum diş hekiminin tedaviyi yönetirken avantaj sağlamasına neden olur. Kesici aletler hastanın ağzındayken ani hareket etmesi durumunda kendisine zarar vermesini önlediğinden, diş hekimleri tarafından tavsiye edilen bir yöntemdir.
Diş çekimi yapılacaksa önce hastaya sedasyon işlemi yapılır ve sonrasında ise lokal aneztezi uygulanır. Büyük ölçüde rahatlatan kişi ağzını rahat bir şekilde açık tutabilir iken, yutkunma ve soluk alıp verme gibi gerekli olan hayati durumlarda bir sorun yaşamaz. Aynı zamanda uyaranlara cevap verebilen hastaya sedasyon uygulandığı için işlemin daha uzun sürmesi normaldir. Ancak bu işlemlerin hiçbir hasta tarafından hatırlanmaz.
Sedasyon ve genel anestezi arasındaki farkları bilmek, tercih aşamasında işinizi kolaylaştırır. Genel anestezi; herhangi bir operasyonu gerçekleştirmek için hastanın tamamen uyutulması işlemine verilen isim olarak karşınıza çıkar. Yani bu süreç içerisinde hastanın bilinci tam anlamıyla kapalıdır. Bu yüzde cihazlar tarafından solunum hastanın yerine gerçekleştirilir. Sedasyon ve genel anestezi arasındaki farklardan bahsedildiğinde, aslında bilinç seviyesinin dikkat çeken en önemli fark olduğunun bilinmesinden fayda vardır. Genel anestezi altında olan hastanın bilinci tamamen kapalı olduğundan dışarıdan gelen hiçbir uyarıya yanıt vermesi tıbben mümkün değildir. Sedasyonda ise tam tersi bilinç kapalı değildir ve hasta uyaranlara yanıt verebilir durumdadır.
Sedasyon, çocuk hastaların diş tedavisi içinde sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Özellikle erken çocukluk döneminde çocukları istemedikleri bir işleme zorlamak, yaşam boyu baş etmek zorunda kalacakları bir fobiye dönüşebildiği için bu yöntem çocukların hiçbir şey hissetmeden diş tedavisi yapabilmesine imkân tanıyor. Hamilelerde ise aşırı heyecan duygusundan dolayı erken doğum ya da düşük gibi risk faktörlerinin ortaya çıkabilme ihtimaline karşı, riski azaltmak açısından sedasyon uygulanabilir.
Teşhis, tedavi ya da sadece araştırma amacıyla yapılan her türlü tıbbi uygulama, uygulama türüne göre değişen miktarda ağrı ve rahatsızlık hissine sebep olabildiğinden, özellikle bilinci açık olan hastaların bu işlem sırasında herhangi bir acı hissetmemesi için anestezi uygulamasına ihtiyaç vardır. Her işlemin türüne ve operasyonun yapılması planlanan bölgeye göre farklı anestezik yöntemlerden faydalanabilir. Genel anestezi ve lokal anestezinin yanında çok daha hafif alan işlemler için sedasyon tercih edilmesi oldukça normaldir. Daha çok gevşeme, rahatlama, rahatsızlık ve ağrı hissinin azaltmaya yarayan sedasyon uygulaması, pek çok farklı uygulamada aktif şekilde kullanılabilir.
Uygulama sırasında verilen ilaçlara karşı herhangi bir alerjik reaksiyonu bulunmayan her hastaya işlem öncesinde sedasyon rahatlıkla tercih edilebilir. Sedasyonun uygulanabileceği kişi ve durumlar ise şu şekilde sıralanabilir:
Genel anesteziyle kıyaslandığında çok daha kolay ve güvenilir bir uyutma işlemi olan sedasyonun yan etkileri ve riskleri çok daha azdır. Bazı hastalarda sedasyon sonrası reflekslerde azalma, tansiyon düşüklüğü, halsizlik, kısa süreli olarak hafıza sorunları, baş ağrısı gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu durumlar her hastada görülmediği gibi, genel olarak işlemden çok kısa bir süre sonra hafifleyerek kaybolan yan etkiler olarak bilinir. Her tıbbı sorun özellikle de ameliyat, sedasyon ile gerçekleştirmek için elverişli değildir. Bu durumlarda çoğunlukla genel anestezi ve lokal anestezi uygulamak daha doğru seçimdir. Bu uyutma işlemlerinde yan etkiler genellikle daha uzun süre boyunca devam eder ve daha şiddetlidir. Sedasyon uygulaması bu nedenle küçük operasyonlarda değerlendirilen kolay bir uyutma işlemi alternatifi olarak sıklıkla tercih edilir.
Diş tedavisi söz konusu olduğunda sedasyon yalnızca cerrahide aktif şekilde kullanılır. Sedasyon uygulandığında risk son derece düşüktür. Genel anestezide sakıncalı bulunan hastalara sedasyonda uygulanmaz. Bununla birlikte kalp hastalığı ya da kronik bazı hastalıkları olan kişilere sedasyon uygulamadan önce bazı tetkikler talep edilir. diş tedavisi sırasında uygulanan sedasyon kaynaklı gelişmesi muhtemel olan yalnızca bir adet komplikasyon bulunur. Bu komplikasyon ise kişi ya da diş hekimi kaynaklı herhangi bir sebepten dolayı, anestezi oranının iyi ayarlanamaması ve buna bağlı olarak solunum durması riskidir. Bu gibi bir durumla karşı karşıya kalmaması için hastaların, ihtiyacı olan medikal desteğin anlık olarak sağlanabileceği bir merkezi tercih etmesi önemlidir. Bu yüzden sedasyon işlemi uygulanacak olan tedavi merkezinin her bakımdan yeterli donanıma sahip olması riskleri en aza indirmek açısından dikkate alınmalıdır.
Dentaliva, bu anlamda her türü gerekli medikal donanıma sahip olan son derece profesyonel bir diş kliniği olarak hizmet verir. Ağız ve diş sağlığınızı en az sizin kadar önemserken, aynı zamanda hiçbir risk altında kalmadan rahat, huzurlu ve kendinizi güvende hissedebileceğiniz bir diş kliniği ortamı yaratarak memnuniyetinizi hedefliyoruz. Dentaliva olarak uzun yıllara dayanan çalışma tecrübesine dayanarak, ağız ve diş sağlığınız söz konusu ise istediğiniz her türlü tedavi yöntemini yüksek kalite standartları altında kliniğimizde gerçekleştirebileceğinizi belirtiyoruz. Uzman diş hekimlerinin yer aldığı nitelikli bir diş kliniği aradığınızda, Dentaliva her konuda yanınızda olmaya ve size gerekli desteği vermeye devam ediyor.